Bí quyết “vàng” để vòng bi hoạt động bền bỉ: Bôi trơn đúng cách và lựa chọn thông minh

Để đảm bảo vòng bi hoạt động trơn tru và đáng tin cậy, việc bôi trơn đầy đủ đóng vai trò then chốt. Lớp chất bôi trơn sẽ ngăn chặn sự tiếp xúc trực tiếp giữa các bộ phận kim loại như con lăn, rãnh lăn và vòng cách, từ đó giảm thiểu ma sát, chống mài mòn và bảo vệ bề mặt vòng bi khỏi gỉ sét. Việc lựa chọn đúng loại chất bôi trơn và phương pháp bôi trơn phù hợp với từng ứng dụng cụ thể cũng quan trọng không kém việc bảo dưỡng định kỳ.

Hiện nay, mỡ bôi trơn và dầu bôi trơn là hai loại phổ biến nhất được sử dụng cho ổ lăn. Bên cạnh đó, trong một số điều kiện đặc biệt như nhiệt độ cao, người ta còn sử dụng chất bôi trơn dạng rắn. Quyết định lựa chọn loại chất bôi trơn nào sẽ phụ thuộc chủ yếu vào môi trường làm việc của vòng bi, bao gồm dải nhiệt độ, tốc độ vận hành và các yếu tố môi trường xung quanh. Nguyên tắc chung là chỉ sử dụng một lượng chất bôi trơn vừa đủ để đảm bảo bôi trơn hiệu quả, giúp vòng bi đạt được nhiệt độ làm việc tối ưu. Tuy nhiên, trong trường hợp chất bôi trơn cần thực hiện thêm các chức năng khác như làm kín hoặc giải nhiệt, cần bổ sung lượng chất bôi trơn nhiều hơn.

Theo thời gian, chất bôi trơn trong ổ lăn sẽ dần mất đi khả năng bôi trơn do các tác động cơ học, quá trình lão hóa và sự tích tụ bụi bẩn. Vì vậy, đối với vòng bi bôi trơn bằng mỡ, việc bổ sung hoặc thay thế mỡ mới là cần thiết. Đối với hệ thống bôi trơn bằng dầu, dầu cần được lọc sạch và thay định kỳ để duy trì hiệu quả bôi trơn.

1. Bôi trơn bằng mỡ

Mỡ bôi trơn là lựa chọn hàng đầu cho hầu hết các ứng dụng vòng bi hoạt động trong điều kiện thông thường.

Ưu điểm của mỡ bôi trơn:

Dễ dàng duy trì tại vị trí bôi trơn, đặc biệt khi trục nghiêng hoặc thẳng đứng.
Tham gia vào quá trình làm kín, ngăn chặn bụi bẩn, hơi ẩm và nước xâm nhập vào cụm vòng bi.

Lưu ý khi bôi trơn bằng mỡ:

Lượng mỡ quá nhiều có thể làm tăng nhanh nhiệt độ vòng bi, đặc biệt ở tốc độ cao.
Theo nguyên tắc chung, khi lắp vòng bi, chỉ nên bôi đầy mỡ vào vòng bi, còn không gian trống trong thân ổ chỉ nên chứa một phần mỡ.
Trong giai đoạn chạy rà ban đầu, lượng mỡ dư thừa trong vòng bi sẽ tự động thoát ra ngoài. Khi nhiệt độ làm việc giảm đáng kể sau giai đoạn này, cho thấy mỡ đã được phân bố đều.
Đối với các ứng dụng vòng bi hoạt động ở vận tốc rất thấp và đòi hỏi khả năng bảo vệ cao khỏi nhiễm bẩn và rỉ sét, nên bôi trơn đầy mỡ.

Các phương pháp bôi trơn bằng mỡ:

Bổ sung thêm mỡ định kỳ.
Thay mới toàn bộ lượng mỡ cũ.
Tái bôi trơn liên tục bằng hệ thống bôi trơn tự động.

2. Bôi trơn bằng dầu

Dầu bôi trơn thường được ưu tiên sử dụng cho các ổ lăn hoạt động ở tốc độ cao, nhiệt độ cao mà mỡ không đáp ứng được, hoặc khi cần làm mát khu vực vòng bi để giảm ma sát và nhiệt lượng sinh ra. Ngoài ra, dầu cũng được sử dụng khi các bộ phận lân cận như bánh răng cũng được bôi trơn bằng dầu.

Để kéo dài tuổi thọ của vòng bi, tất cả các phương pháp bôi trơn bằng dầu đều cần sử dụng dầu sạch. Điều này đặc biệt quan trọng đối với hệ thống bôi trơn dầu tuần hoàn (cần có bộ lọc tốt), phương pháp phun dầu và phun khí nén dầu (cũng cần bộ lọc dầu và khí). Khi sử dụng dầu tuần hoàn và phun khí nén dầu, cần lắp đặt ống dẫn dầu có kích thước phù hợp để tránh tình trạng dầu bị đọng lại trong cụm kết cấu.

Các phương pháp bôi trơn bằng dầu:

Ngâm dầu (Oil bath).
Bôi trơn bằng vòng tát dầu (Oil ring lubrication).
Bôi trơn dầu tuần hoàn (Circulating oil lubrication).
Phun dầu (Oil jet lubrication).
Phương pháp phun khí nén dầu (Oil-air lubrication).
Sương dầu (Oil mist lubrication).

3. Lựa chọn mỡ bôi trơn vòng bi: “Chọn mặt gửi vàng” cho tuổi thọ vòng bi

Trên thị trường hiện có vô vàn loại mỡ bôi trơn vòng bi với các chức năng tương tự nhau. Tuy nhiên, việc lựa chọn đúng loại mỡ phù hợp mới là yếu tố then chốt. Nếu bạn có kiến thức chuyên môn, đây không phải là vấn đề nan giải. Nhưng nếu bạn chưa có nhiều kinh nghiệm, hãy lưu ý đến các yếu tố sau để chọn được loại mỡ tốt nhất:

Độ nhớt của dầu gốc: Ảnh hưởng đến khả năng chịu tải và tốc độ làm việc.
Loại dầu gốc: Dầu khoáng, dầu tổng hợp hay dầu thực vật sẽ có các đặc tính khác nhau về nhiệt độ, độ bền oxy hóa.
Thành phần và tính chất của phụ gia: Các chất phụ gia giúp cải thiện các đặc tính như chống mài mòn, chịu cực áp, chống oxy hóa, chống gỉ.
Thành phần và tính chất của chất làm đặc: Quyết định độ ổn định cơ học, khả năng chịu nhiệt và kháng nước của mỡ.
Điều kiện làm việc: Nhiệt độ, tốc độ, tải trọng tác động lên vòng bi.
Môi trường làm việc: Môi trường bụi bẩn, ẩm ướt hay có hóa chất.
Nhiệt độ làm việc: Chọn mỡ có dải nhiệt độ hoạt động phù hợp.
Áp lực tải trọng trên bề mặt ma sát: Mỡ chịu cực áp (EP) cho các ứng dụng chịu tải nặng.
Độ cứng mềm của mỡ (NLGI Grade): Chọn độ đặc phù hợp với phương pháp bôi trơn và điều kiện làm việc.

Một số gợi ý lựa chọn mỡ bôi trơn cho các ứng dụng cụ thể:

Vòng bi khung gầm ô tô: Nên sử dụng mỡ láp (mỡ chịu cực áp, bám dính tốt).
Vòng bi trong thiết bị công nghiệp và vận tải: Ưu tiên mỡ có khả năng chịu nhiệt, chịu nước và ổn định hóa học tốt.
Ổ trục lăn, ổ trục động cơ điện, mayơ ô tô và các bộ phận chịu ma sát: Mỡ gốc xà phòng hỗn hợp canxi và natri là lựa chọn phù hợp.
Khu vực làm việc có độ ẩm cao hoặc bôi trơn nhíp ô tô, tàu hỏa, máy kéo, các hộp bánh răng chịu tải trọng lớn, mài mòn và va đập mạnh: Nên sử dụng mỡ graphit (mỡ chì).

Hiện nay, phần lớn các sản phẩm mỡ trên thị trường được pha chế từ dầu gốc khoáng và chất làm đặc là xà phòng liti. Một số ít (khoảng 30%) có gốc xà phòng canxi. Mỡ bôi trơn rất đa dạng về chủng loại, màu sắc và giá cả, và thường được sang chiết từ các thùng lớn nên ít khi có nhãn mác đầy đủ. Việc nhận biết loại mỡ bằng mắt thường là rất khó khăn do màu sắc không mang tính đặc trưng. Vì vậy, khi mua hàng, hãy hỏi kỹ về tính năng, công dụng và giá cả để tránh nhầm lẫn. Nếu có thể, bạn nên mang theo mẫu mỡ đã sử dụng để so sánh.

Liên Hệ Tư Vấn

Để được hỗ trợ tận tình và chuyên nghiệp trong việc giải quyết các vấn đề liên quan và lựa chọn các sản phẩm chất lượng cao, hãy liên hệ ngay với IDMarket qua các số điện thoại:

Mr. Dũng: 0918.332.358 hoặc 0363.640.023

Chúng tôi cam kết mang đến những sản phẩm vòng bi chất lượng cao và tư vấn kỹ thuật chính xác, giúp bạn tối ưu hóa hiệu suất của hệ thống và giảm thiểu chi phí vận hành. Hãy để chúng tôi đồng hành cùng bạn trong việc bảo vệ và nâng cao hiệu quả hoạt động của thiết bị, đảm bảo tuổi thọ dài lâu cho vòng bi và toàn bộ hệ thống máy móc.